In Schoolnaam onder de loep duiken we in de namen van onze scholen. Deze keer: osg Willem Blaeu. Over twee Alkmaarse kaartenmakers uit de 17e eeuw.
Het Blaeukwartier, de Blaeustraat en osg Willem Blaeu: in Alkmaar kom je de naam overal tegen. Maar wie was Blaeu eigenlijk?
Wereldbollen en landkaarten
Willem Blaeu werd in 1571 geboren in de omgeving van Alkmaar. Rond 1599 begon hij in Amsterdam een drukkerij en uitgeverij van onder meer gedetailleerde wereldbollen en landkaarten. In de 17e eeuw, toen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de VOC hoogtij vierden, was daar veel vraag naar. Zijn kaarten waren zo vernieuwend en goed van kwaliteit, dat zijn naam tot ver buiten Nederland bekend werd. Naast zijn beroemde landkaarten gaf hij ook werken uit van beroemde schrijvers als Vondel en P.C. Hooft.
Zoon Joan neemt het over
Toen Willem Blaeu in 1638 overleed, nam zijn zoon Joan het bedrijf over. Onder diens leiding kwam het tot nog grotere bloei. Uit die periode stamt bijv. de Atlas Maior, met kaarten van de hele wereld. Dit meerdelige boek was uniek voor die tijd en is zelfs opgenomen in de Canon van Nederland. Nederlandse steden waren het onderwerp van het Toonneel der Steden van de Vereenighde Nederlanden, met daarin de beroemde plattegrond van Alkmaar die je ook in de afbeelding ziet.
Met het schoolmotto Zoek, ontdek, leer en verbeter door te oefenen, naar de woorden van Joan Blaeu, en de internationale focus, leeft de geest van de familie Blaeu voort in de school.
Online doorbladeren
Wil je de kaarten van de firma Blaeu online doorbladeren? Dat kan op de website van de universiteitsbibliotheek van de Universiteit Utrecht:
Atlas Maior
Toonneel der steden (de beschrijving en plattegrond van Alkmaar zijn te vinden in deel 2 op de pagina’s 179-189)
Meer weten over de school? www.willemblaeu.nl
In Schoolnaam onder de loep duiken we in de namen van onze scholen. Deze keer: het Van der Meij College. Over een polsstok-springende spion en Alkmaar Ontzet
In het markante schoolgebouw van het Van der Meij College bruist het van de bedrijvigheid. Hier volgen leerlingen van drie middelbare scholen de leerjaren 3 en 4 van het beroepsgericht vmbo. De vestiging is een samenwerking van het Stedelijk Dalton College, Willem Blaeu en Jan Arentsz. Maar wie was dan toch de naamgever van deze bijzondere school?
De school is vernoemd naar een belangrijke figuur uit de Alkmaarse geschiedenis: Maerten Pietersz van der Meij. Van der Meij leefde in de 16e eeuw en was stadstimmerman. Toen Alkmaar in 1573 werd belegerd door de Spanjaarden, smokkelde hij brieven van het stadsbestuur door de Spaanse linies naar buiten. Hij zou de brieven hebben verstopt in een uitgeholde polsstok waarmee hij over de sloten sprong. Op 8 oktober 1573 wisten de Alkmaarders de Spanjaarden voorgoed te verdrijven. Die gebeurtenis vieren we nog ieder jaar tijdens de Alkmaar Ontzet-vieringen. Op het plein bij de Grote Kerk, tegenover de bibliotheek, staat een beeld van Van der Meij met zijn polsstok. Je ziet hem op de afbeelding.
Meer weten over de school die zijn naam draagt? Kijk op www.vandermeijcollege.nl
In Schoolnaam onder de loep duiken we in de namen van onze scholen. Deze keer: het Stedelijk Dalton College Alkmaar. Over een boek van precies 100 jaar en een nieuwe wind in Alkmaar.
Education on the Dalton Plan
Precies 100 jaar geleden, in september 1922, rolde in New York de eerste druk van het boek Education on the Dalton Plan van de pers. In dit boek beschreef de Amerikaanse onderwijzeres Helen Parkhurst haar visie op onderwijs. Haar Daltonplan was geen rigide systeem of methode. Integendeel: juist flexibiliteit en vrijheid stonden centraal in haar ideeën. In de vorm van vrije keuzeruimte voor leerlingen, bijvoorbeeld. Zo leren zij belangrijke lessen over zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. In haar boek bood ze handvatten voor scholen om hun onderwijs in te richten of herinrichten volgens de daltonprincipes.
Jan van Scorel wordt Dalton
Sindsdien zijn er over de hele wereld vele daltonscholen opgericht. In Nederland zijn dat er inmiddels zo’n 400. En daar is het Stedelijk Dalton College Alkmaar er een van. Oorspronkelijk heette de school het Jan van Scorel College en was het een reguliere openbare school voor voortgezet onderwijs. Tot het Jan van Scorel in 2007 werd omgevormd tot daltonschool, de eerste en nog altijd enige daltonschool voor voortgezet onderwijs in Alkmaar en omgeving. Daar hoorde natuurlijk een passende naam bij!
100 jaar springlevend
Parkhursts boek mag dan een eeuw oud zijn, maar het Daltonplan is nog altijd springlevend! Zo staan op het Stedelijk Dalton College Alkmaar de daltonwaarden samenwerken, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid nog altijd centraal. Met veel keuzeruimte en aandacht voor persoonlijke begeleiding krijgen leerlingen het vertrouwen, de ruimte en de ondersteuning om te ontdekken wie ze zijn, wat ze willen en wat hun talenten zijn.
Meer weten? www.daltonalkmaar.nl
Op de afbeelding: Helen Parkhurst en het boek Education on the Dalton Plan. Vergrootglas © Dimitry Miroliubov
